E to smo prepustili proizvođačima stanih osnova, od njih mnogo zavisimo –i mi i pčele. O tome sam pisao i ranije, da pčelar počinje i završava sa ramom tj. prvo ima prazan ram u rukama a na kraju ima pun ram legla ili meda za vrcanje, sl.1

Znači naš uspeh ili neuspeh zavise od rama , a pčelinji uspeh od kvaliteta satnih osnova. Kako to rešavaju pčele kada zive samostalno bez nase ,,pomoći'' u prirodnom staništu.

Pčele pri rojenju kada se usele u prirodno stanište, prvo propoliziraju mesto gde počinju da grade saće. U našim košnicama kada im mi dodamo satne osnove one izvlače samo ćelije.

Pri gradnji saća, pčele to grade po svom iskonskom instiktu, a pri izvlačenju ćelija trude se da izvuku što se izvlačiti može.

Arhitektura pčelinjeg saća inspirisala je odvajkada pčelare, matematičare, astronome i mnoge druge učene ljude, a kako nebi kada to nežno arhitentorsko delo drži i nosi četrdeset puta veću težinu od sopstvene. Idealna konstrukcija pčelinjeg saca u prirodnom staništu sa romboprizmatičnim dnom sl. br. 2.i heksagonalnim oblikom ćelija omogućila je da pčele u njima skladište med, pergu, matica polaže jaja a pčele u toj ćeliji hrane larve, odakle izlaze odrasle lutke –pčele. Znači sav trud i rad vrti se oko ćelije od koje zavisi njihova vitalnost i opstanak.

Koje su razlike izmedju saća koje pčele grade u prirodi i satnih osnova koje im mi dodajemo, videćemo iz sledećih primera, a dali to utiče na njhov zivot , prepuštam slobodnoj proceni čitalaca pa ,,ko umije njemu dvije''.

Satne osnove koje dodajemo na izvlačenje pčelama zavisno od proizvođača nemaju romboprizmatični izgled dna već je to samo malo ulegnuće sl. br. 3. Oblik će pčele izvući ali njihovu veličinu odredjuje proizvodjač valjaka.

Za analizu i merenje koristio sam satne osnove kupljene u Nemačkoj, satne osnove ,,zlatne pčele'' iz Rače i treće od meni nepoznatog proizvođača.

Satne osnove iz Nemačke i Stepine satne osnove nemaju nikakvu razliku, a dok su kod satne osnove nepoznatog proizvodjaca mnogo veći počeci ćelija slika br.3.

Za upoređivanje koristio sm saće iz prirodnih staništa sa nadmorske visine od 200 do 500 met. I sa nadmorske visine od 500 do 1000 mer.sl. br. 2. Čemu sve to pitaćete međutim, borba protiv varoe nije prestala od kako se napast pojavila..Pčelari koji znaju čime se sve tretiraju pčele znaju a možda i ne da to ostaje u medu, vosku, propolisu i pergi. Kako pčele rešavju taj problem u prirodnim uslovima a opstaju petnajest godina pa i više bez stradanja od varoe i bolesti.

Ubeđivali me na razne načine naučnici, doktori nauka profesori naša dva ,,hrama'' nauke, kako oni to ističu, raznim teorijama, a ja sve prihvatio, bez pogovora –pčela mora da se ,,leči'' !

U našem časopisu izlazili su članci o veličini ćelija i mogućoj borbi protiv varoe smanjenjem istih. Ipak nešto mi nije dalo mira, jer teorija bez prakse ,,ne drži vodu'' pa sam rešio da zagvirim u prirodna staništa pčela. Priroda mi je omogućila da to i proverim tako da sam počeo i bolje da zapažam. Pre nego što sam počeo da sakupljam saće iz prirode, proučio sam dobro šta piše u knjizi ,,CEARA'' (vosak) od ing. Trajan Volcinschi izdatoj u BukureŠtu 1988god.. Ispitivanja ing.E. Mirza i ing.Malaiu koji su merili dimenzije saća u prirodi ustanovili su da pčele na području Transilvanije imaju ćelije 5,5mm a na području Moldavije 5,33mm. Rumuni su tih osamdesetih godina to merili iz drugih razloga, ali su mi dali povod da obratim pažnju na nadmorsku visinu i veličinu ćelija.

Rezultati mog merenja prirodno izvučenog saća koje su pčele pripremile za leglo tj. da matica polaže jaja, su sledeći:

Veličina jedne ćelije je 4,6 do 5,2mm na nadmorskoj visini od 200 do 500 met.a 4,8 do 5,3mm na nadmorskoj visini od 500 do 1000 meteara.Debljina zida ćelije je od 0,07mm. do 0,10mm.a zidovi romboprizmatičnog dela su 0,08mmm malte ne providno sl. br. 4

Merenje ćelija je izvršeno uređajem M.P.B.-2 koji ima skalu sa podeocima od 0,05mm. Ili merenje deset ćelija šublerom kao što je merio Lorenco.

Ćelije u klubetu su manje u odnosu na ćelije van predviđenog za leglo, a ćelije predviđene za leglo znaju čak da budu i druge boje što ukazuje i na drugi kvalitet voska Dužina i veličina ćelija van klubeta je različita i dostiže dužinu –dubinu od nekoliko santimetara zavisno od konfiguracije staništa i nekog samo pčelama znanog razloga. Pored nadmorske visine veličina radiličkih ćelija zavisi i od veličine pčela jer sam u prirodi našao manje i veće –sitnije i kruppnije pčele, mislim da veličina ćelije zavisi i od veličine matice. Ako je matica krupna kakvu žele svi pčelari kako će položiti jaja u ćeliji od 4,6 , 4,7 , 4,8mm. Što opet ne znači da će od krupne matice biti i pčele krupne. Veličinu ćelije i pčele-lutke upravo koristi varoa, a postavlja se pitanje zašto varoa nikada ne ulazi u matičnjak, ovo pitanje ima smisla ako zanemarimo već poznato.

Prošlo je mnogo godina od kako je čovek umislio da zna kako će pčeli omogućiti veće ćelije da bi one bile veće i donele više meda, neznajući da će se pojaviti varoa i ikoristiti pohlepu. Pčela i čovek, nema tu mnogo razlike , nemogu se pripitomiti, spremni uvek za borbu i uvek nezasiti samo što danas čovek ne zavisi od pčele a pčela zavisi od čoveka.

Ušli smo u dvadeset prvi vek a zbog pohlepe još nismo izvukli zaključak, dali je ubacivanje satnih osnova pravo ršenje. Zaboravili smo i zanemarili da je sače za pčelu isto što i kolevka za bebu.

izvor:http://www.brnda.com/Clanci/Pcelinjesace/tabid/68/Default.aspx